Bonifatius Kloosterpad

ZOEKTOCHT APOCRIEF KLOOSTER LEIDT NAAR MIDDELEEUWSE KLOK

De geruchten zijn hardnekkig, toch lijken de historische feiten het bestaan van klooster Lux Mundi, 's Werelds Licht, naar het rijk der fabelen te verwijzen. De naam Kloosterweg tussen Terwisscha en Elsloo doet vermoeden dat er wel aanzienlijke kloosterbezittingen lagen op de zandruggen en in de beekdalen ten zuiden van Oosterwolde.

Lees meer...

RONDJE 9: OOSTERWOLDE
19 - 43 - 47 - 76 - 77 - 80 - 23 - 20 - 24 - 25 - 29 - 13 - 10 - 47 - 11 - 14 - 31 - 33 - 36 -99 - 95    - 92 - 79 - 75 - 60 - 62 - 45 - 46 - 15 - 10 - 12 - 11 (richting 73, maar RA voor het Grootdiep terug naar het dorpscentrum van Oosterwolde - 19.

Download route

Veldnamen in buurtschap Boekhorst zoals Vrouwenakkers, Rozendaal en Oldhof ondersteunen de vermoedens van middeleeuwse kloosterlijke bemoeienis. Het rondje Oosterwolde gaat langs getemde beken en verbindt prachtige natuurgebieden met de rijke cultuurhistorie van Saksisch Fryslân.

De Opsterlânske Kompanjonsfeart ontsloot in de negentiende eeuw de venen bij Appelscha voor de kapitaalkrachtige ondernemers die zich op de veenontginning in Fryslân toelegden. Vanuit Gorredijk groeven zij een vaart die uiteindelijk op de Drentse Hoofdvaart aansloot. Het boerendorp, dat eerder bestond uit een middeleeuwse kern met omringende buurtschappen op een zandkop tussen een meander in het Grut- en Lytsdjip, kreeg door het kanaal een nieuwe impuls. De buurtschappen Schrapinga, Jardinga, Rickinge, Prandinga en Steginga verraden een agrarisch verleden dat terugvoert tot in de prehistorie. In de middeleeuwen werd het landschap vanaf de zandkoppen in cultuur gebracht. Door een kleinschalig verkaveld boerenlandschap loop ik naar buurtschap Boekhorst, dat in de middeleeuwen Boekeste heette. Het Nationaal Park Drents-Friese Wold vormt met 7000 hectare bos, heide en stuifzand een eldorado voor natuurliefhebbers en rustzoekers. In 1204 verleende de bisschop van Utrecht toestemming voor de bouw van de parochiekerk.

Ruim anderhalf uur dwaal ik over glooiende zand- en bospaden door stoppelige heidevelden met solitaire vliegdennen, langs de rand van de immense zandverstuiving. Door een bemost bos bereik ik de Kloosterweg met het reservaat Schaopedobbe van It Fryske Gea. Dit is de plek waar klooster Lux Mundi was gedacht. Men is tot de ontdekking gekomen dat op de zandrugmeerdere boerderijen moeten hebben gestaan. Het is goed denkbaar dat een van die boerenhoven een uithof van een klooster was, zeker gezien de grote kerkelijke zeggenschap die de bisschop van Utrecht lange tijd over het gebied had. Over de Klokhuisdijk passeer ik de klokkenstoel op het kerkhof. Het dorp claimt dat in de stoel de oudste klok van Noord-Europa hangt, namelijk een die is gegoten in 1300. Een onjuiste bewering, in de toren van Oudega (Smallingerland) hangt een klok uit 1200. Ook hier duikt de apocriefe geschiedenis van 's Werelds Licht wederom op. Er zijn lieden die menen dat de klok afkomstig is van het mysterieuze klooster. Het is een mooi eindbesluit voor deze rondwandeling die heel goed in twee etappen met een overnachting in Langedijke, Terwisscha, Elsloo of Appel- scha kan worden opgesplitst. Vlak voor het eind- en vertrekpunt loop ik langs de dorpskerk die in opdracht van Daniël de Blocq-Lycklama à Nijeholt in 1735 de middeleeuwse voorganger verving. Uit een schenkingsakte van 1391 blijkt dat de Sint-Clemenskerk in Steenwijk inkomsten uit 'Oesterewolde' ontving. De beschermheilige was Sint Ursula, een martelaarster. Zij was vooral in de twaalfde eeuw in Europa een populaire heilige. De jaarmarkt die vanouds in oktober in Oosterwolde plaatsvond, voert waarschijnlijk terug op het katholieke feest voor de middeleeuwse patrones.